[Annotatie]: Fotografieproject over musea in Chisinau, Moldavië. Door de lens te plaatsen op de musea van toen en nu in Moldavië laat Ilya Rabinovich zien hoe een land in crisis zich een nieuwe geschiedenis aanmeet. De musea zijn daarbij de plaats bij uitstek waar conflicten over deze nieuwe, nationale identiteit worden beslecht. Met bijdragen van de Russische curator en criticus Viktor Misiano; kunstenaar en curator Stefan Rusu ([KSA:K] Center for Contemporary Art, Chisinau); filosoof en onderzoeker Huub van Baar (Amsterdam School for Cultural Analysis) en de Roemeense theoreticus, dichter en journalist Bogdan Ghiu.[Flaptekst]: Ilya Rabinovich is een Nederlands-Moldavische fotograaf, internationaal vermaard om zijn bijzondere fotografie projecten. Rabinovich is gevestigd in Amsterdam, waar hij afstudeerde aan de Rijksakademie. in 2008 reisde hij terug naar zijn geboorteplaats Chisinau, Moldavië om de museale opstellingen in de nationale musea te fotograferen. Daar kwam hij een vreemd proces op het spoor. Moldavië werd in 1940 ingelijfd door de toenmalige USSR en stond tot 1991 onder Russisch-communistische heerschappij. Deze periode wordt echter in de museale presentaties weggelaten of verdraaid. Elk museum orkestreert zijn eigen ideaalbeeld van Moldavië. In Rabinovich' foto's zijn de tentoongestelde artefacten te zien te midden van wonderlijke schilderingen op de muren van de musea, maquettes en vitrines - als betrof het geen objectieve representatie van de geschiedenis - maar een nieuwe mythologische wereld. De foto's zijn indrukwekkend, een lust voor het oog, en appelleren aan een gevoel van nostalgie dat iedere kijker verleidt. Maar er schuilt ook een addertje onder het gras: wie langer kijkt of meer leest stuit op een ander onderliggend'verhaal'. Wat betekent het als musea in plaats van bewaarplaats van historische informatie en artefacten, een instantie wordt die actief bijdraagt aan het vormen van een nieuwe, culturele identiteit? Door de lens te plaatsen op de musea van toen en nu in Moldavië laat Rabinovich zien hoe een land in crisis zich een nieuwe geschiedenis aanmeet. Bogdan Ghiu's sluit Museutopia af met een intrigerende, actuele vraag: is het voorbeeld van de museumcultuur in Chisinau te beschouwen als een exotisch, marginaal verschijnsel of maakt het er ons juist van bewust dat onze Europese kunstmusea evengoed door eigen canons en cultuurpolitieke kaders beïnvloed worden?[ReviewQuote]: Wat is geschiedenis? Afgaande op Wikipedia""""[Verwijst geschiedenis] in de eerste plaats naar de discipline die zich bezighoudt met de studie van chronologische ordening van gebeurtenissen, zich daarbij baserend op een kritisch onderzoek van bronnen. De bedoeling is inzicht te verkrijgen in culturen en volken uit het verleden. Geschiedenis in de ruime betekenis verwijst ook naar alles wat in het verleden heeft plaatsgevonden, dus ook alle fenomenen die verandering ondergaan, met of zonder de mens."""" Maar wat als er een hiaat is ontstaan in het collectieve geheugen van een natie? Wat als de officiële geschiedschrijving is gestuurd door de toenmalige machthebbers? Dat is wat de Nederlands-Moldavische fotograaf Ilya Rabinovich voor zijn lens kreeg toen hij in 2008 musea fotografeerde in zijn geboorteplaats Chiinu. Wanneer je zonder voorkennis het boek Museutopia. A Photographic Research Project by Ilya Rabinovich doorbladert en de foto's tot je neemt, zie je aanvankelijk weinig bijzonders. Musea met veelal gedateerde interieurs tonen een breed scala aan quasimuseale voorwerpen. Visueel zijn het geen overweldigende foto's. Je zou je zelfs kunnen afvragen wat de fotograaf heeft bewogen om deze scènes te vereeuwigen. Maar wanneer je kennis hebt genomen van de achtergrond van de fotograaf en de geschiedenis van zijn geboorteland Moldavië, kijk je met heel andere ogen naar zijn foto's. De manier waarop Ilya Rabinovich naar de musea kijkt, typeert de Russische criticus Viktor Misiano als'de afstandelijke blik van de diasporakunstenaar'. In de loop der jaren heeft de scheiding van zijn oorspronkelijke vaderland er voor gezorgd dat de geestelijke afstand steeds verder toenam. Het stelde hem in staat om een meer klinische analyse van Moldavië anno nu te maken en waar te nemen van hetgeen er vooral niet is. Waar is het Moldavië van zijn jeugd gebleven? Waar is het beeld van het ware verleden te vinden? Wanneer we via de blik van Rabinovich de musea in zijn geboorteplaats mogen waarnemen, zien we vooral veel zaken niet. Niet dat wij dat in één oogopslag kunnen zien. In Het tekstuele deel van het boek Museutopia nemen Rabinovich en enkele essayisten de kijker aan de hand en leiden hem langs zaken die we hadden moeten zien of juist hadden moeten missen. Zo wijst Rabinovich de kijker er op dat het National Museum of History and Archeology of Moldova met zevenmijlslaarzen door bepaalde delen van de geschiedenis van Moldavië stapt. Zo staan in een gang enkele voorwerpen opgesteld uit de tweede tot veertiende eeuw opgesteld. In die periode is Moldavië onder de voet gelopen door onnoembaar vele volkeren waaronder Goten, Hunnen, Mongolen en Tartaren. Maar de serene hal met de daarin opgestelde vaasjes, kommetjes en bustes verraden niets van dit tumultueuze verleden. In dat laatste geval zou je nog kunnen zeggen dat de tijd de geschiedenis heeft geërodeerd in plaats heeft geschreven. Maar dat ligt toch duidelijk anders bij de meest recente geschiedenis van Moldavië waarin de Sovjet Unie een allesbepalende rol speelde. Nog maar weinig vitrines herinneren de bezoeker aan dit verleden. Het is alsof de bonte lappendeken van het verleden op meerdere plekken inwitte plekken bevat waar het collectieve geheugen verloren is gegaan. Rabinovich toont aan dat musea allesbehalve neutrale bewakers van de historie zijn. Geschiedenis wordt dagelijks geschreven en herschreven al naar gelang inzichten en soms ook de wensen en behoeften van zij die de pen der geschiedschrijving hanteren. Museutopia. A Photographic Research Project by Ilya Rabinovich is typisch een boek waar je wat langer bij stil moet staan dan je aanvankelijk geneigd bent te doen. Je moet vertrouwen op de fotograaf en de essayisten in het boek om je blik te laten leiden. Kijken is niet alleen een visuele aangelegenheid. Onze kennis en ervaring leiden onze blik. We anticiperen op hetgeen we denken te zullen gaan zien. Zonder deze kennis, geen verwachtingen en geen waarneming. Wie de moeite neemt om zich na de eerste kennismaking met de beelden ook nog een rudimentaire geschiedenis van Moldavië eigen te maken, herkent iets meer'de afstandelijke blik van de diasporakunstenaar'.[Promotie]: De Israëlisch-Moldavische fotograaf Ilya Rabinovich studeerde van 1999 tot 2000 aan de Rijksakademie in Amsterdam en is -inmiddels nationaal en internationaal vermaard om zijn bijzondere fotografie-projecten. Alauda Publications presenteert zijn meest recente fotografie- en onderzoeksproject. Voor Museutopia reisde Rabinovich in 2008 terug naar zijn geboorteplaats Chiinu, Moldavië om de museale opstellingen in de nationale musea te fotograferen. Tijdens het fotograferen kwam hij een vreemd proces op het spoor. Moldavië werd in 1940 ingelijfd door de toenmalige USSR en stond tot 1991 onder Russisch-communistische heerschappij. Deze periode wordt echter in de museale presentaties weggelaten of verdraaid: ieder op eigen wijze ontwikkelden de musea een strategie om alleen het nieuwe Moldavië te laten zien zoals zij dat graag voor zich zien. In Rabinovich fotos zijn de tentoongestelde artefacten te zien te midden van wonderlijke schilderingen op de muren van de musea, maquettes en vitrines als betrof het geen objectieve representatie van de geschiedenis maar een nieuwe mythologische wereld. De fotos zijn prachtig, indrukwekkend, een lust voor het oog, en appeleren aan een gevoel van nostalgie dat iedere kijker verleidt. Maar er schuilt ook een addertje onder het gras: wie langer kijkt of meer leest stuit op een ander onderliggend verhaal. Wat betekent het als musea in plaats van bewaarplaats van historische informatie en artefacten, een instantie wordt die actief bijdraagt aan het vormen van een nieuwe, culturele identiteit? Door de lens te plaatsen op de musea van toen en nu in Moldavië laat Rabinovich zien hoe een land in crisis zich een nieuwe geschiedenis aanmeet. Bogdan Ghius sluit af met een intrigerende, actuele vraag: is het voorbeeld van de museumcultuur in Chiinu te beschouwen als een exotisch, marginaal verschijnsel of maakt het er ons juist van bewust dat onze Europese kunstmusea evengoed door eigen canons en cultuurpolitieke kaders beinvloed worden?
nl
en
