[Flaptekst]: Serie Samenleving in perspectief. Een aanpak voor de verbetering van maatschappelijke praktijken, deel 4 Hoe kunnen we sociaal samenleven als pluriforme mensen in een gedeelde wereld? Bij verbeteringen in de sfeer van mobiliteit, zorg, agro-food, energie, onderwijs, bouw, water en de financiële wereld, staat deze vraag centraal. Projectleiders, programmamanagers, lijnmanagers, politici en beleidsmakers, iedereen die doelgericht opereert in een complex spelersveld wil hierover nadenken! Voor bruikbare antwoorden bestaat veel belangstelling. De serie Samenleving in perspectief biedt hiervoor een theoretisch kader en uiterst praktische instrumenten. Multi-actor procesmanagement in theorie en praktijk [deel 4 in de serie] bevat een praktische vertaling van het concept als geheel. Hoe krijg je grip op veel partijen? Hoe kom je in de dagelijkse praktijk met een veelheid aan actoren tot resultaten? Het boek dekt stevig theorie en praktijk, het is voorzien van voorbeelden uit de adviespraktijk van Diepenmaat en biedt gerichte opdrachten voor toepassing in uw eigen situatie. Dit zeggen cursisten over de methode en hun docent: Heerlijke bottom-up praktijkkennis met theoretisch kader. Mooie combinatie theorie en praktijk. Goede methodes om complexe problemen te ontrafelen en naar nieuwe oplossingen en coalitiepartners te zoeken. Ga het zeker uitproberen! Zeer goede docent. De filosofische grondslag van de serie vormt het reeds verschenen eerste deel: Een filosofie van de maatschappelijke praktijk. Dit introduceert het'recursief perspectivisme' en zet de lezer aan tot een resultaatgerichte manier van kijken naar de complexe werkelijkheid die we ervaren. Dr Henk Diepenmaat (1962) voert een praktijk in multi-actor procesmanagement: Actors Procesmanagement BV (info@actors.nl). Als denker én doener werkt hij samen met het Center for Sustainability van Nyenrode Business Universiteit en het Dutch Research Institute For Transitions (DRIFT) van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij is onder meer werkzaam in de sectoren duurzaamheid, agro-food, mobiliteit, bouw, energie, milieu, zorg en onderwijs. 'Multi-actor procesmanagement in theorie en praktijk betreedt zonder verder dralen het landschap, waar het eerste deel in de serie Samenleving in perspectief uitzicht op biedt. Dat resulteert in een boeiende tocht met praktische relevantie.' Jacqueline Cramer voormalig minister van VROM[ReviewQuote]: Voor iedereen die met een veelheid aan actoren werkt binnen complexe programmas en projecten en goede resultaten wil boeken, is er nu een nieuwe aanpak. Henk Diepenmaat presenteert een manier van denken en werken die het mogelijk maakt in complexe situaties met veel spelers samen vooruitgang te boeken en verbetering te realiseren. Het gaat om het mobiliseren van de verbeterpotentie die in de omgeving aanwezig is. Deze manier van werken noemt hij multi-actor procesmanagement. Het blijkt telkens ontzettend lastig om maatschappelijke praktijken als de zorg of het onderwijs te managen richting verbetering, ook al vindt iedereen dat nuttig of noodzakelijk. Het vanzelf gegroeide en vervlochten samenstel van partijen kan enorm weerbarstig zijn ten aanzien van verandering. Conventionele managementtechnieken schieten daarbij meestal tekort. Die zijn namelijk alleen geschikt als sprake is van heldere doelen, overzicht en een duidelijk mandaat. In een complex spelersveld echter, moeten gezamenlijke doelen nog gecreëerd worden en is juist sprake van gebrek aan inzicht, overzicht, doorzicht en samenhang. Multi-actor procesmanagement is een methode die in allerlei sterk verschillende situaties grip en richting geeft. Multi-actor procesmanagement ontwikkelt met zijn basiselementen perspectieven, actoren en intentionele logicas en door een consequent herhalende samenstelling verbetering van maatschappelijke praktijken. Die ontstaan spontaan en van onderop, vanuit perspectieven en actoren die elkaar vinden. We zijn gewend de wereld te zien als onze eigen wereld en de maatschappij als dat deel dat we zelf ervaren. We geven vooral voorrang aan onze eigen interpretaties van en ervaringen in die wereld. Hierdoor laten we weinig ruimte voor de eigenheden, interpretaties en ervaringen van anderen om ons heen. Terwijl het er juist om gaat dat we elkaar her- en erkennen als pluriforme medespelers, die bijdragen aan maatschappelijke patronen. De maatschappelijke werkelijkheid bestaat uit netwerken van perspectief die ons helpen die werkelijk te duiden. De netwerken van perspectief herhalen zich op verschillende niveaus. Actoren en intentionele logicas zorgen voor grip op die netwerken. Daarom kan onze maatschappelijke werkelijkheid worden opgevat als zich herhalende stelsels van actoren en intentionele logicas. Verbeterperspectief combineert de gerichtheid van de visionair op de verbetering van de uitgangssituatie naar de gewenste situatie met de gerichtheid van de doener op de veranderstappen daar tussenin. Met het ontwikkelen van een verbeterperspectief ontstaat bij de drager van dit perspectief een intentionele logica. Het verschil tussen de minder gewenste uitgangssituatie en de meer gewenste situatie als resultaat veroorzaakt bij de bezitter van het perspectief een spanning, een wil. De verandering beschrijft voor hem een route, een begaanbare weg. Zodra sprake is van afdoende wil én een voldoende begaanbare weg, gaat de actor op pad. Hij zal stappen zetten die het verbeterperspectief ook daadwerkelijk realiseren en de verbetering trachten te verzilveren. Deze interpretatie biedt veel speelruimte voor veranderingen en verbeteringen. De boodschap van diepenmaat is: verdiep je oprecht in de actoren om je heen. En zorg voor een procesaanpak waarin deze actoren zich ook oprecht kunnen verdiepen. Je zult verbaasd staan welke enorme reservoirs van kracht je daarmee aan kunt spreken. Met elkaar creëer je dan de lijn! Iedere poging om een erudiet boek als Multi-actor procesmanagement samen te vatten in enkele honderden woorden, is gedoemd te mislukken. Henk Diepenmaat heeft een boeiend boek geschreven en hij presenteert zijn gedachtegoed toegankelijk en beeldend. De rijke inhoud vraagt wel de nodige inspanning van de lezer, ook omdat Diepenmaat eigen jargon gebruikt om zijn aanpak naast bestaande praktijken te kunnen positioneren. Een aanpak waar communicatie- en beleidsmensen maar eens samen mee aan de slag moeten.